آرتریت سپتیک یا عفونت مفصلی | علائم و روش های درمان

آرتریت سپتیک یا همان عفونت مفصلی به انگلیسی (Septic arthritis) یکی از بیماری‌های جدی و خطرناک مفصلی است که در اثر نفوذ میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به درون فضای مفصل ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث التهاب شدید، تورم، درد و تخریب سریع مفصل شود و در صورت عدم درمان به موقع، منجر به آسیب دائمی به بافت مفصلی و حتی ناتوانی حرکتی گردد. عفونت مفصلی معمولاً مفصل زانو را درگیر می‌کند، اما می‌تواند هر مفصل دیگری از جمله مفصل ران، شانه، آرنج و مچ را نیز درگیر نماید.

آرتریت سپتیک یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود و باید بلافاصله مورد بررسی و درمان قرار گیرد. باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک اورئوس (Staphylococcus aureus) شایع‌ترین عامل این بیماری هستند که از طریق جریان خون، زخم‌های پوستی، جراحی‌ها یا تزریق‌های داخل مفصلی وارد مفصل می‌شوند. در کودکان، سالمندان، افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا بیمارانی که تحت درمان‌های خاص مانند دیالیز یا شیمی‌درمانی هستند، خطر بروز این بیماری بیشتر است.

آیا آرتریت سپتیک خطرناک است؟

پاسخ به این سوال بدون شک مثبت است. آرتریت سپتیک خطرناک است و یکی از بیماری‌هایی است که اگر به‌موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به تخریب کامل مفصل، گسترش عفونت به سایر نقاط بدن، سپسیس (عفونت خونی) و حتی مرگ شود. به همین دلیل، این بیماری نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد. مفاصل در حالت عادی دارای یک محیط استریل هستند و ورود هرگونه عامل میکروبی به این محیط، به سرعت موجب تخریب بافت مفصلی می‌شود.

از آنجایی که روند تخریب در آرتریت سپتیک بسیار سریع است، حتی چند روز تأخیر در درمان می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری ایجاد کند. عفونت مفصلی درمان نشده می‌تواند منجر به تشکیل آبسه، ایجاد بافت فیبروزه داخل مفصل و در نهایت از بین رفتن کامل تحرک مفصل شود. همچنین ممکن است عفونت به استخوان‌های مجاور نیز سرایت کرده و باعث استئومیلیت شود که درمان آن بسیار دشوارتر خواهد بود.

بنابراین، در صورت مشاهده علائمی مانند تب بالا، درد ناگهانی در مفصل، تورم، قرمزی و کاهش دامنه حرکتی، باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کرده و مراحل تشخیص و درمان را آغاز کرد.

علائم آرتریت سپتیک یا عفونت مفصلی چیست؟

علائم آرتریت سپتیک معمولاً به‌صورت ناگهانی بروز می‌کنند و در اغلب موارد با تب و علائم عمومی عفونت همراه هستند. شایع‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:

درد شدید مفصل: یکی از اولین و بارزترین نشانه‌های عفونت مفصلی است. درد معمولاً با حرکت مفصل بدتر می‌شود.
تورم و التهاب: مفصل درگیر متورم، گرم و حساس به لمس می‌شود.
محدودیت حرکتی: فرد قادر به حرکت دادن مفصل درگیر نخواهد بود یا با سختی زیادی این کار را انجام می‌دهد.
تب و لرز: تب بالا از نشانه‌های اصلی عفونت است که همراه با تعریق و لرز دیده می‌شود.
قرمزی پوست اطراف مفصل: پوست ناحیه مفصل ممکن است قرمز و براق شود.
ضعف عمومی و بی‌حالی: به‌ویژه در کودکان و سالمندان این نشانه بیشتر به چشم می‌خورد.

در نوزادان، علائم ممکن است به صورت گریه شدید هنگام حرکت دادن اندام یا بی‌تحرکی غیرعادی ظاهر شود. در بیماران مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، ممکن است علائم به صورت خفیف‌تر بروز کند و تشخیص بیماری را دشوارتر نماید.

علت‌های اصلی ابتلا به آرتریت سپتیک

علل متعددی می‌توانند باعث ایجاد آرتریت سپتیک شوند. شایع‌ترین علت‌ها شامل موارد زیر هستند:

عفونت‌های باکتریایی: ورود باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک اورئوس یا استرپتوکوک از طریق خون یا پوست به مفصل.
تزریق داخل مفصلی یا جراحی مفصل: در صورتی که نکات بهداشتی رعایت نشود، ممکن است عامل میکروبی وارد مفصل شود.
زخم‌های باز یا عفونت‌های پوستی نزدیک مفصل: به‌ویژه در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، احتمال گسترش عفونت به مفصل افزایش می‌یابد.
وجود بیماری‌های زمینه‌ای: مانند دیابت، سرطان، HIV، مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی یا ابتلا به بیماری‌های روماتیسمی.
عفونت‌های دیگر در بدن: مانند عفونت مجاری ادراری یا تنفسی که می‌توانند از طریق خون به مفصل منتقل شوند.

در نوزادان و کودکان خردسال، انتقال از مادر به نوزاد در زمان زایمان یا از طریق عفونت‌های خونی نیز ممکن است باعث بروز آرتریت سپتیک شود.

روش‌های تشخیص آرتریت سپتیک یا عفونت مفصلی

تشخیص آرتریت سپتیک به دقت و سرعت بالا نیاز دارد. پزشکان برای تایید تشخیص، از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند:

آسپیراسیون مفصل: مهم‌ترین روش تشخیص است. در این روش، مایع مفصلی با سوزن خارج شده و برای بررسی وجود باکتری، تعداد سلول‌های سفید و کشت ارسال می‌شود.
آزمایش خون: افزایش CRP، ESR و تعداد گلبول‌های سفید می‌تواند نشانه وجود التهاب و عفونت باشد.
کشت خون: در بسیاری از موارد، باکتری عامل بیماری در خون نیز یافت می‌شود.
تصویربرداری: مانند عکس ساده یا MRI برای ارزیابی شدت التهاب، وجود مایع اضافی یا تخریب مفصل.
سونوگرافی مفصل: در کودکان و بیماران حساس، این روش برای یافتن مایع مفصلی و هدایت سوزن آسپیراسیون کاربرد دارد.

تشخیص سریع و دقیق نقش کلیدی در جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر مفصلی دارد. در موارد مشکوک، پزشک بلافاصله اقدامات درمانی را آغاز خواهد کرد.

روش‌های درمان آرتریت سپتیک

درمان عفونت مفصلی باید فوری و جامع باشد و شامل موارد زیر است:

درمان آنتی‌بیوتیکی: مهم‌ترین گام درمان است. ابتدا به صورت تزریقی و سپس در صورت بهبود به شکل خوراکی ادامه می‌یابد. نوع آنتی‌بیوتیک بسته به نتیجه کشت مایع مفصلی تعیین می‌شود.
درناژ مفصل: در برخی موارد، برای تخلیه مایع عفونی و کاهش فشار داخل مفصل نیاز به درناژ با سوزن یا جراحی باز وجود دارد.
فیزیوتراپی: پس از کنترل عفونت، فیزیوتراپی برای بازگرداندن دامنه حرکتی مفصل و جلوگیری از خشکی آن ضروری است.
استراحت مفصل: در مراحل اولیه، باید مفصل بی‌حرکت بماند تا فشار و التهاب کاهش یابد.
درمان بیماری زمینه‌ای: اگر بیمار دارای مشکلاتی مانند دیابت یا ضعف ایمنی باشد، باید همزمان این شرایط نیز کنترل شود.

در موارد شدید و پیشرفته، ممکن است نیاز به تعویض کامل مفصل وجود داشته باشد. همچنین، پیگیری دقیق درمان توسط متخصص ارتوپدی یا روماتولوژی برای پیشگیری از عود بیماری اهمیت دارد.

پزشک متخصص درمان آرتریت سپتیک در تبریز

درمان آرتریت سپتیک یا عفونت مفصلی نیازمند مداخله سریع و تخصصی است و مراجعه به پزشک فوق تخصص روماتولوژی می‌تواند نقش بسیار مؤثری در کنترل و بهبود بیماری داشته باشد. دکتر سارا جعفری، فوق تخصص روماتولوژی در تبریز، یکی از پزشکان باتجربه در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های التهابی و عفونی مفاصل از جمله آرتریت سپتیک است.

با استفاده از روش‌های تشخیصی دقیق مانند آسپیراسیون مفصل، آزمایش‌های تخصصی خون و تصویربرداری، دکتر جعفری به تشخیص سریع و صحیح بیماری کمک می‌کند.

درمان دارویی مناسب شامل آنتی‌بیوتیک‌های تخصصی و برنامه‌ریزی برای بهبود عملکرد مفصل از طریق فیزیوتراپی، تحت نظر ایشان انجام می‌شود.

همچنین، مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، روماتیسم یا ضعف ایمنی که می‌توانند خطر ابتلا به آرتریت سپتیک را افزایش دهند، در روند درمان توسط دکتر جعفری به‌دقت بررسی می‌شود. اگر به دنبال بهترین پزشک برای درمان عفونت مفصلی در تبریز هستید، دکتر سارا جعفری یکی از گزینه‌های قابل اعتماد و حرفه‌ای در این حوزه است.