بیماری دیسک دژنراتیو (Degenerative Disc Disease) یک اختلال رایج در ستون فقرات است که با فرسایش و از دست رفتن تدریجی دیسک‌های بین مهره‌ای همراه است. این بیماری بیشتر در نواحی گردن و کمر بروز می‌کند و باعث درد مزمن و محدودیت حرکتی در فرد می‌شود. اگرچه با افزایش سن احتمال بروز این بیماری بیشتر می‌شود، اما می‌تواند به عوامل دیگری نیز مربوط باشد و حتی در افراد جوان هم ایجاد شود.
بیماری دیسک دژنراتیو می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و موجب درد مزمن و محدودیت حرکتی شود. تشخیص زودهنگام و اتخاذ روش‌های درمانی مناسب، از اهمیت زیادی برخوردار است. اگرچه دیسک دژنراتیو بخشی از فرآیند پیری است، با رعایت سبک زندگی سالم، می‌توان از شدت و سرعت پیشرفت آن کاست.
در نهایت، مراقبت منظم از ستون فقرات و مشاوره با پزشک متخصص در موارد درد یا ناراحتی مزمن، بهترین راهکار برای مدیریت و کنترل بیماری دیسک دژنراتیو است.
دیسک دژنراتیو چیست؟
دیسک‌های بین مهره‌ای به عنوان ضربه‌گیر بین مهره‌های ستون فقرات عمل می‌کنند و به ستون فقرات انعطاف و ثبات می‌بخشند. هر دیسک از یک هسته ژله‌ای در مرکز و یک لایه بیرونی سخت تشکیل شده است. با گذشت زمان یا در اثر فشارهای مداوم، دیسک‌ها دچار فرسایش و از دست دادن خاصیت ارتجاعی می‌شوند که این وضعیت به نام “بیماری دیسک دژنراتیو” شناخته می‌شود.
علت بیماری دیسک دژنراتیو
علت دقیق بیماری دیسک دژنراتیو مشخص نیست، اما برخی از عوامل مؤثر در بروز این بیماری عبارتند از:
- افزایش سن: با افزایش سن، دیسک‌ها آب خود را از دست می‌دهند و خاصیت ارتجاعی آنها کاهش می‌یابد، که باعث می‌شود بیشتر در معرض آسیب قرار گیرند.
- آسیب و ضربه به ستون فقرات: آسیب‌های مکرر به دیسک‌ها در اثر سقوط، ضربه و یا حرکات نامناسب می‌توانند منجر به دژنراسیون دیسک شوند.
- استفاده مکرر و بیش‌ازحد: انجام فعالیت‌های سنگین بدنی، به ویژه حمل وزن زیاد یا انجام حرکات مکرر، می‌تواند به آسیب دیسک‌ها و در نهایت به بیماری دیسک دژنراتیو منجر شود.
- ژنتیک: برخی افراد به دلیل ژنتیک خود بیشتر مستعد ابتلا به دیسک دژنراتیو هستند.
- سبک زندگی ناسالم: استفاده از سیگار و عدم فعالیت بدنی مناسب می‌تواند موجب کاهش تغذیه دیسک‌ها و آسیب زودهنگام آنها شود.
علائم بیماری دیسک دژنراتیو
بیماری دیسک دژنراتیو ممکن است علائم متنوعی ایجاد کند که شدت آنها بسته به فرد و میزان آسیب‌دیدگی دیسک متفاوت است. برخی از علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- درد مزمن: درد در ناحیه گردن یا کمر شایع‌ترین علامت این بیماری است که ممکن است ثابت یا متناوب باشد.
- دردی که با نشستن طولانی‌مدت بدتر می‌شود: فشار ناشی از نشستن می‌تواند درد دیسک دژنراتیو را تشدید کند.
- دردی که با حرکت، خم شدن یا چرخش تشدید می‌شود: حرکات ناگهانی و یا چرخش بدن ممکن است باعث افزایش درد شوند.
- ضعف و بی‌حسی: در مواردی که دیسک به عصب‌های مجاور فشار وارد کند، ضعف و بی‌حسی در دست‌ها یا پاها ممکن است رخ دهد.
- انتشار درد به پاها یا دست‌ها: در برخی موارد، درد ممکن است از کمر به پاها یا از گردن به دست‌ها منتشر شود که به آن درد رادیکولار می‌گویند.
- کاهش انعطاف‌پذیری ستون فقرات: فرسایش دیسک‌ها می‌تواند منجر به سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری ستون فقرات شود.
تشخیص بیماری دیسک دژنراتیو
برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا به بررسی شرح حال و علائم بیمار می‌پردازد و پس از آن از روش‌های مختلف تصویربرداری برای ارزیابی دقیق‌تر دیسک‌ها و مهره‌های ستون فقرات استفاده می‌کند:
- رادیوگرافی (X-ray): این روش برای تشخیص تغییرات ساختاری ستون فقرات و کاهش فاصله بین مهره‌ها مناسب است.
- MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): MRI تصاویر دقیق‌تری از دیسک‌ها و عصب‌های ستون فقرات ارائه می‌دهد و به پزشک در تشخیص آسیب‌های دیسک و شدت دژنراسیون کمک می‌کند.
- CT اسکن: در برخی موارد، پزشک ممکن است از سی‌تی اسکن برای ارزیابی ساختار استخوان‌ها و دیسک‌ها استفاده کند.
روش‌های درمان بیماری دیسک دژنراتیو
درمان بیماری دیسک دژنراتیو به شدت علائم و شرایط بیمار بستگی دارد و شامل روش‌های مختلفی است:
1. درمان‌های غیرجراحی
این روش‌ها معمولاً اولین گام در درمان دیسک دژنراتیو هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- داروهای ضد درد و ضد التهاب: داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش التهاب و درد استفاده می‌شوند.
- فیزیوتراپی: تمرینات فیزیوتراپی با هدف تقویت عضلات ستون فقرات و بهبود انعطاف‌پذیری آن، به کاهش درد و بهبود عملکرد کمک می‌کند.
- تزریق استروئید: در برخی موارد، تزریق استروئیدها به ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
- تکنیک‌های مدیریت درد: مانند گرما و سرما درمانی، تحریک الکتریکی اعصاب (TENS) و ماساژ نیز می‌توانند در کاهش درد موثر باشند.
2. درمان‌های جایگزین
برخی از افراد ممکن است به درمان‌های جایگزین روی بیاورند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- طب سوزنی: این روش با تحریک نقاط خاص بدن می‌تواند به کاهش درد و تسکین عضلات کمک کند.
- کایروپراکتیک: تنظیم ستون فقرات توسط متخصصین کایروپراکتیک می‌تواند به بهبود وضعیت دیسک‌ها و کاهش فشار از روی عصب‌ها کمک کند.
- ماساژ درمانی: ماساژ می‌تواند به شل کردن عضلات اطراف ستون فقرات و کاهش درد کمک کند.
3. درمان‌های جراحی
در مواردی که روش‌های غیرجراحی نتوانند درد را تسکین دهند و یا در صورتی که دیسک به شدت آسیب‌دیده باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. روش‌های جراحی شامل موارد زیر است:
- دیسککتومی: در این روش جراحی، قسمتی از دیسک که به عصب فشار وارد می‌کند، برداشته می‌شود.
- جوش‌دادن مهره‌ها (Spinal Fusion): در این روش، مهره‌های مجاور به هم جوش داده می‌شوند تا حرکات مضر محدود و درد کاهش یابد.
- تعویض دیسک مصنوعی: در برخی موارد، دیسک آسیب‌دیده با یک دیسک مصنوعی جایگزین می‌شود که به حفظ انعطاف‌پذیری و عملکرد ستون فقرات کمک می‌کند.
پیشگیری از بیماری دیسک دژنراتیو
پیشگیری از دیسک دژنراتیو با انجام اقدامات پیشگیرانه و تغییر در سبک زندگی امکان‌پذیر است. برخی از راه‌های موثر پیشگیری شامل:
- حفظ وزن سالم: اضافه‌وزن می‌تواند فشار اضافی به دیسک‌های کمر وارد کند و باعث تخریب سریع‌تر آنها شود.
- ورزش منظم: تمرینات تقویتی و تمرینات کششی می‌توانند به بهبود انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات اطراف ستون فقرات کمک کنند.
- اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن: حفظ وضعیت صحیح بدن در هنگام نشستن و ایستادن از فشار به دیسک‌ها جلوگیری می‌کند.
- پرهیز از حرکات ناگهانی: بلند کردن اجسام سنگین با خم شدن نادرست و حرکات ناگهانی می‌تواند به دیسک‌ها آسیب برساند.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن باعث کاهش جریان خون به دیسک‌ها می‌شود و به تسریع روند فرسایش دیسک‌ها کمک می‌کند.
درمان بیمارای دیسک دژنراتیو در تبریز
دکتر سارا جعفری، فوق تخصص روماتولوژی در تبریز، از پزشکان برجسته در درمان بیماری دیسک دژنراتیو است. او با ارزیابی دقیق علائم و استفاده از روش‌های پیشرفته تصویربرداری مانند MRI، وضعیت دیسک‌ها و میزان فرسایش آنها را به‌دقت بررسی می‌کند. درمان تحت نظر دکتر جعفری با توجه به شرایط بیمار شامل روش‌های غیرجراحی و جراحی مختلفی است.
در مراحل اولیه و خفیف‌تر، دکتر جعفری از روش‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای ضد درد و ضد التهاب، تزریق استروئید و توصیه‌های اصلاحی در زمینه ورزش و سبک زندگی استفاده می‌کند. این روش‌ها کمک می‌کنند تا درد و التهاب کاهش یابد و انعطاف‌پذیری ستون فقرات حفظ شود.
در موارد پیشرفته‌تر و مقاوم به درمان‌های غیرجراحی، دکتر جعفری بیمار را به جراحی‌های پیشرفته مانند دیسککتومی یا تعویض دیسک مصنوعی ارجاع می‌دهد. ایشان با استفاده از دانش روز دنیا و تجربه بالای خود، تلاش می‌کند تا بهبود قابل‌توجهی در کیفیت زندگی بیماران خود ایجاد کند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
رزرو و نوبت دهی: نوبت دهی متخصص روماتولوژی در تبریز
تلفن : ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۳
بدون دیدگاه