سندرم آنتی فسفولیپید (Antiphospholipid Syndrome یا APS) یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن به اشتباه آنتی‌بادی‌هایی علیه فسفولیپیدها (نوعی چربی که در غشای سلول‌ها وجود دارد) تولید می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها می‌توانند باعث افزایش خطر لخته شدن خون در رگ‌ها شوند. سندرم آنتی‌فسفولیپید هم در مردان و هم در زنان رخ می‌دهد، اما به‌طور ویژه‌ای در زنان در سنین باروری و دوران بارداری اهمیت پیدا می‌کند، چرا که ممکن است باعث سقط‌های مکرر، زایمان زودرس و مشکلات جفتی شود.
در بسیاری از موارد، این بیماری با بیماری‌های خودایمنی دیگر مانند بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) همراه است. در بعضی موارد نیز بدون بیماری زمینه‌ای دیگر بروز می‌کند و به آن APS اولیه گفته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این بیماری، لخته شدن غیر طبیعی خون در سیاهرگ‌ها و سرخرگ‌هاست که می‌تواند عوارض جدی و گاهی تهدیدکننده زندگی ایجاد کند.
سندرم آنتی‌فسفولیپید یک بیماری خودایمنی جدی اما قابل کنترل است. با تشخیص به‌موقع و رعایت دستورات درمانی، می‌توان از بسیاری از عوارض آن پیشگیری کرد.
همچنن مطالعه کنید در مورد: تب مالت استخوانی
علت بیماری سندرم آنتی فسفولیپید
علت دقیق ایجاد سندرم آنتی فسفولیپید هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما فرضیه‌های مختلفی وجود دارد. مهم‌ترین عامل، اختلال در سیستم ایمنی بدن است. در بیماران مبتلا، سیستم ایمنی به اشتباه به فسفولیپیدهای طبیعی موجود در غشای سلولی حمله کرده و آنتی بادی هایی مانند anti-cardiolipin و lupus anticoagulant تولید می‌کند.
از جمله عواملی که ممکن است با بروز APS در ارتباط باشند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ژنتیک و سابقه خانوادگی بیماری‌های خودایمنی
- عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مزمن مانند HIV یا هپاتیت C
- مصرف برخی داروها مانند هیدرالازین یا فنی‌توئین
- استرس‌های شدید جسمی یا روحی
بارداری یا مصرف قرص های ضدبارداری که می‌تواند محیط مناسبی برای بروز APS فراهم کند.
علائم و نشانه‌های سندرم آنتی فسفولیپید
علائم APS ممکن است بسته به محل تشکیل لخته متفاوت باشند. برخی بیماران ممکن است بدون علامت باشند و بیماری تنها از طریق آزمایش های خون تشخیص داده شود. علائم رایج شامل موارد زیر است:
- ترومبوز ورید عمقی (DVT) که معمولاً با درد، تورم و قرمزی پا همراه است
- سکته مغزی یا حملات ایسکمیک گذرا (TIA) در افراد جوان بدون علت مشخص
- مشکلات قلبی مانند حمله قلبی یا دریچه‌های آسیب‌دیده
- سقط مکرر جنین یا زایمان زودرس بدون علت خاص
- کاهش تعداد پلاکت‌ها در خون (ترومبوسیتوپنی)
- بثورات پوستی مانند livedo reticularis (شبکه‌ای شدن رنگ پوست)
- میگرن، سردرد مزمن یا تشنج
در زنان، مخصوصاً در دوران بارداری، APS ممکن است منجر به اختلال در خون‌رسانی به جفت، که می‌تواند باعث تأخیر رشد داخل رحمی جنین، سقط و مشکلات دیگر شود.
روش‌های تشخیص سندرم آنتی فسفولیپید
برای تشخیص APS، پزشک علاوه بر بررسی علائم بالینی، از آزمایش‌های خونی خاص استفاده می‌کند که وجود آنتی‌بادی‌های فسفولیپیدی را بررسی می‌کنند. مهم‌ترین آزمایش ها شامل:
- آزمایش Anti-cardiolipin (aCL)
- Lupus anticoagulant (LA)
- آزمایش Beta-2 glycoprotein I antibodies
تشخیص قطعی نیازمند دو آزمایش مثبت به فاصله حداقل ۱۲ هفته همراه با علائم بالینی است. گاهی اوقات پزشک از سونوگرافی داپلر، تصویربرداری MRI یا CT scan نیز برای تشخیص لخته‌های خون استفاده می‌کند.
درمان سندرم آنتی‌فسفولیپید
درمان APS با هدف پیشگیری از لخته شدن خون انجام می‌شود. داروهای رقیق‌کننده خون، رایج‌ترین روش درمان هستند:
- وارفارین: داروی ضدانعقاد خوراکی برای مصرف بلندمدت
- هپارین: معمولاً به صورت تزریقی و بیشتر در دوران بارداری کاربرد دارد
- آسپرین با دوز پایین: برای کاهش خطر لخته و بهبود جریان خون
برای افراد بدون سابقه لخته اما با آنتی‌بادی‌های مثبت، ممکن است تنها پایش منظم و استفاده از آسپرین تجویز شود. در موارد شدیدتر یا در صورت ایجاد عوارض، ممکن است پزشک داروهای دیگری مانند ایمون‌وگلوبولین‌ها یا کورتون‌ها نیز در نظر بگیرد.
سندرم آنتی‌فسفولیپید در زنان باردار
APS یکی از دلایل مهم سقط‌های مکرر و نارسایی جفت در زنان است. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود، احتمال بارداری موفق افزایش می‌یابد. درمان در دوران بارداری به شدت با درمان در زنان غیر باردار متفاوت است، چرا که داروهایی مانند وارفارین برای جنین مضر هستند.
در دوران بارداری، هپارین (کم‌وزن مولکولی) و آسپرین با دوز پایین معمولاً تجویز می‌شود. این ترکیب دارویی تا حد زیادی می‌تواند خطر سقط را کاهش داده و به رشد طبیعی جنین کمک کند. همچنین پایش مداوم سلامت مادر و جنین با سونوگرافی و آزمایشات خونی منظم ضروری است.
در زنانی که سابقه سقط‌های مکرر دارند، تشخیص زودهنگام APS و شروع درمان مناسب، می‌تواند به تولد نوزاد سالم کمک کند. تیم پزشکی شامل متخصص زنان، روماتولوژیست و متخصص طب مادر و جنین باید با همکاری درمان را مدیریت کنند.
دکتر متخصص درمان سندرم آنتی فسفولیپید در تبریز
اگر به دنبال دکتر متخصص برای درمان سندرم آنتی فسفولیپید در تبریز هستید، دکتر سارا جعفری یکی از بهترین گزینه ها میباشد. ایشان فوق تخصص روماتولوژی در تبریز و از پزشکان با تجربه در زمینه بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس، سندرم آنتی فسفولیپید (APS) و سایر اختلالات روماتولوژیک هستند.
دکتر سارا جعفری با بررسی دقیق آزمایش‌های خونی، علائم بالینی و شرایط بیمار، برنامه درمانی مناسب را تجویز می‌کنند. درمان این سندرم اغلب نیازمند همکاری بین روماتولوژیست، متخصص زنان (در صورت بارداری) و پزشکان دیگر است که دکتر جعفری با تجربه کافی این روند را هدایت می‌کند. استفاده از داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین و هپارین در کنار پایش دقیق وضعیت بیمار از مهم‌ترین اصول درمانی ایشان است.
نوبت دهی و ویزیت: نوبت دهی فوق تخصص روماتولوژی
تلفن نوبت دهی : ۰۴۱۳۳۲۷۳۲۶۳
و همچنین : ویزیت اینترنتی متخصص روماتولوژی
بدون دیدگاه